1. рдЕрдиाрдЗрд╣िрд▓ेрд╢рди рдСрдл рдХॉрд╕्рдЯ рдХा рд▓ेрдЦрдХ ~ рднीрдо рд░ाрд╡ рдЕंрдмेрдбрдХрд░
2. рднाрд░рдд рдХे рд╕рди्рджрд░्рдн рдоें рдкिрддृ рд╕рдд्рддाрдд्рдордХ рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рдеे ~ рдЪाрд░्рд▓्рд╕ рдЧ्рд░ांрдЯ
3. рдмाрд░ीрди्рдж्рд░ рдиाрде рдШोрд╖ рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рдеे ~ рдЕрдиुрд╢ीрд▓рди рд╕рдоिрддि
4. рдЗंрдбिрдпрди рдЗंрд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ рдСрдл рдЗрдХोрд▓ॉрдЬी рдПंрдб рдПрдирд╡ाрдпрд░рдирдоेंрдЯ рд╕्рдеिрдд рд╣ै ~ рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी рдоें
5. рд╣рд░ीрдХेрди рдж्рд╡ाрд░ा рдХ्рд╖рддि рдХा рдоाрдкрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै ~ рд╕ाрдлिрд░ рд╕िрдо्рдкрд╕рди рд╕्рдХेрд▓
6. рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдКрд╖्рдорди рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рддрд░рджाрдпी рдирд╣ीं рд╣ै ~ рдСрд░्рдЧрди
7. рдкृрде्рд╡ी рд╕рдо्рдоेрд▓рди +5 рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ुрдЖ рдеा ~ 1997 рдоें
8. рднाрд░рдд рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХाрд░्рдп рдпोрдЬрдиा рдХे рдоिрд╢рди рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдирд╣ीं рд╣ै ~ рдиाрднिрдХीрдп рд╢рдХ्рддि
9. рдХिрд╕ рджेрд╢ рдоें рдХुрд▓ рднौрдЧोрд▓िрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рдХे 70% рднाрдЧ рдкрд░ рд╡рди рдмрдиाрдпे рд░рдЦрдиे рдХा рд╕ंрд╡ैрдзाрдиिрдХ рдк्рд░ाрд╡рдзाрди рд╣ै ~ рднूрдЯाрди
10. рднाрд░рдд рдХा рдк्рд░рдердо рдЬैрд╡िрдХ рд░ाрдЬ्рдп ~ рд╕िрдХ्рдХिрдо
11. рдЬрд▓ рдиिрдХाрдп рдоे рдШрдирдд्рд╡ рдк्рд░рд╡рдгрддा рдХो рджрд░्рд╢ाрддी рд╣ै ~ рдкिрдХ्рдиोрдХ्рд▓ाрдЗрди
12. рднाрд░рдд рдХा рдмाрдпो рдбाрдпрд╡рд░्рд╕िрдЯी рд╣ॉрдЯ рд╕्рдкॉрдЯ рдирд╣ीं рд╣ै ~ рдмिрдирдз्рдпрди
13. рдЬैрд╡िрдХ рдЕрдиुрдХ्рд░рдордг рдХी рдк्рд░ाрд╡рд╕्рдеाрдУं рдХा рд╕рд╣ी рдХ्рд░рдо ~ рдирдЧ्рдиीрдХрд░рдг-рдк्рд░рд╡ाрд╕-рдЖрд╕्рдеाрдкрди-рдк्рд░рддिрдХ्рд░िрдпा-рд╕्рдеिрд░ीрдХрд░рдг
14. рдпрдоुрдиा рдПрдХ्рд╢рди рдк्рд▓ाрди рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдЧрдпा ~ 1993 рдоें
15. рд╕ुрдоेрд▓िрдд рдирд╣ीं рд╣ै ~
рдкिрди рд╡ैрд▓ी - рдЬрдо्рдоू рдХрд╢्рдоीрд░ (рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рд╣ै।)
16. рдЬрдирдЧрдгрдиा 2011 рдкुрд░ुрд╖ рд╡ рд╕्рдд्рд░ी рд╕ाрдХ्рд╖рд░рддा рдк्рд░рддिрд╢рдд рдоें рди्рдпूрдирддрдо рдЕंрддрд░ рд╣ै ~ рдоेрдШाрд▓рдп
17. рднाрд░рдд рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЖрдмाрджी рд╡ाрд▓ा рдж्рд╡ीрдк ~ рд╕ाрд▓рд╕ेрдЯ
18. рднाрд░рдд рдоें рд╡рд░िрд╖्рда рдЖрдпु рдиिрд░्рднрд░рддा рдЕрдиुрдкाрдд рд╣ै ~ 14.2%
19. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдк्рд░рддिрджрд░्рд╢ рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдХे 2014 рдХे рдЕрдиुрдоाрдиाрдиुрд╕ाрд░ рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдоें рдХृрд╖ि рдоें рд╡िрдиिрдпोрдЬिрдд рдкрд░िрд╡ाрд░ों рдХा рдк्рд░рддिрд╢рдд ~ 57.8%
20. рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рд╕े рд╕ीрдоा рдирд╣ीं рдмрдиाрддा рд╣ै ~ рдиाрдЧाрд▓ैрдг्рдб
21. рдЬрдирдЧрдгрдиा 2011 рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬрдирдЬाрддि рд╡ाрд▓ा рд░ाрдЬ्рдп ~ рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢
22. рдЬрдирдЧрдгрдиा 2011 рджрд╕ рд▓ाрдЦी рдирдЧрд░ों рдоें рдЕंрддिрдо рд░ाрдЬ्рдп ~ рдХोрдЯा
23. 2001 рд╕े 2011 рдХे рдмीрдЪ рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╕ाрдХ्рд╖рд░рддा рд╡ृрдж्рдзि рд╡ाрд▓ा рд░ाрдЬ्рдп ~ рдмिрд╣ाрд░
24. 2011 рдЬрдирдЧрдгрдиा рднाрд░рдд рдХी рдХुрд▓ рдЬрдирд╕ँрдЦ्рдпा рдоें 20 рд╡рд░्рд╖ рд╡ рдЕрдзिрдХ рдЖрдпु рдХे рд▓ोрдЧों рдХा рдк्рд░рддिрд╢рдд ~ 59.29%
25. рдЬрдирд╡рд░ी 2016 рдоें рдШोрд╖िрдд рд╕्рдоाрд░्рдЯ рд╕िрдЯी рдХे рд░ूрдк рдоें рдЪुрдиा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рд╢ीрд░्рд╖ рд░ाрдЬ्рдп ~ рднुрдмрдиेрд╢्рд╡рд░
26. рдПрд╢िрдпा рдХी рд╕рдмрд╕े рд▓рдо्рдмी рдирджी ~ рдпांрдЧ्рдЯрд╕ी
27. рдЧोрдг्рдбрд╡ाрдиाрд▓ैंрдб рдХा рднाрдЧ рдирд╣ी рдеा ~ рдЙрдд्рддрд░ी рдЕрдоेрд░िрдХा
28. рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рдЧрди्рдиे рдХा рдж्рд╡िрддीрдп рд╡ृрд╣рдд्рддрдо рдЙрдд्рдкाрджрдХ ~ рднाрд░рдд
29. рд╕ुрдоेрд▓िрдд рдирд╣ीं рд╣ै~
рдЧिрдм्рд╕рди - рдм्рд░ाрдЬीрд▓ (рдкрд╢्рдЪिрдо рдЖрд╕्рдЯ्рд░ेрд▓िрдпा рдоें рд╣ै)
30. рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдХрдЯिрдмрди्рдз рдХिрд╕ рдорд╣ाрдж्рд╡ीрдк рдоें рд╣ैं ~ рдПрд╢िрдпा рдорд╣ाрдж्рд╡ीрдк рдоें।
31. рд╡िрд╢्рд╡ рдХा рдж्рд╡िрддीрдп рд╡ृрд╣рдд्рддрдо рдХрд╣рд╡ा рдиिрд░्рдпाрддрдХ рджेрд╢ ~ рд╡िрдпрддрдиाрдо
32. рдЯैрдЧा рд╡рди рд╡िрд╢ेрд╖рддा рд╣ै ~ рд╕рдо рд╢ीрддोрд╖्рдг рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХी
33. рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ рдоें рдЧंрдЧा рдирджी рдХो рдЬाрдирддे рд╣ैं ~ рдкрдж्рдоा рдХे рдиाрдо рд╕े
34. рд╢ुрдХ्рд▓ाрдлांрдЯा рд╡рди्рдп рдЬीрд╡ рдЕрдн्рдпाрд░рдг рд╣ै ~ рдиेрдкाрд▓ рдоें
35. рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдоुрдж्рд░ीрдп рд╕ंрдЧрдарди рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рд╣ै ~ рд▓рди्рджрди рдоें
36. рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рдоूрд▓рддः рдПрдХ рд╣ी рд╡िрд╢ाрд▓ рднू рдЦрдг्рдб рдеा ~ рдкैंрдЬिрдпा
37. рд╕рдмрд╕े рд▓рдо्рдмी рдкрд░्рд╡рдд рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा рд╣ै ~ рдПंрдбीрдЬ
38. рдХिрд╕ рд╕ाрдЧрд░ рдоें рддрдЯрд░ेрдЦा рдирд╣ीं рд╣ै ~ рд╕ाрд░рдЧैрд╕ो рд╕ाрдЧрд░
39. рд░рдмी рдлрд╕рд▓ рд╣ै ~ рд╕рд░рд╕ों
40. рднाрдЧीрд░рдеी рд╡ рдЕрд▓рдХрдирди्рджा рдоिрд▓рддी рд╣ै ~ рджेрд╡ рдк्рд░рдпाрдЧ рдоें
41. рдиीрд░ु рдоीрд░ु рдЬрд▓ рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдг рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рд╕рди् 2000 рдоें рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдЧрдпा ~ рдЖंрдз्рд░ рдк्рд░рджेрд╢
42. рднू рддाрдкीрдп рдКрд░्рдЬा рдХे рд╕्рд░ोрдд рдирд╣ी рдкाрдпे рдЧрдП рд╣ैं ~ рдЧंрдЧा рдбेрд▓्рдЯा рдоें
43. рджिрдП рдЧрдП рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдФрд╕рдд рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд╡рд░्рд╖ा рд╣ोрддी рд╣ै ~ рдХेрд░рд▓ рдоें
44. рд╕рдоुрдж्рд░ी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрд░्рдХ рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд╣ै ~ рдХрдЪ्рдЫ рдХी рдЦाрдб़ी рдоें
45. рдЧрд░ीрдмी рдЙрди्рдоूрд▓рди рд╕рд░्рд╡ рдк्рд░рдердо рд╕्рдеाрдкिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा ~ рдкाँрдЪрд╡ी рдкंрдЪрд╡рд░्рд╖ीрдп рдпोрдЬрдиा рдоें
46. рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХो рдк्рд░рддिрд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рднाрд░рдд рдЪाрд╡рд▓ рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдиिрд░्рдпाрддрдХ рдмрдиा ~ рдеाрдИрд▓ैрдг्рдб
47. рд╕ुрдоेрд▓िрдд рдирд╣ीं рд╣ै ~
рдЖрд▓ू рдХा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдд्рдкाрджрди - рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢ (рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें)
48. рдХिрд╕ рджेрд╢ рдиे рдЕрдкрдиे рд╕ैрди्рдп рдмрд▓ рдХो рдоाрд░्рдЪ 2016 рд╕े рд╕ीрд░िрдпा рд╕े рд╡ाрдкрд╕ рдмुрд▓ाрдиा рд╢ुрд░ू рдХिрдпा ~ рд░ूрд╕
49. рдкрд░рдоाрдгु рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╢िрдЦрд░ рд╕рдо्рдоेрд▓рди 2016 рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ुрдЖ ~ рд╡ाрд╢िंрдЧрдЯрди рдбी рд╕ी рдоें
50. рдХिрд╕े 3 рд╡рд░्рд╖ рдХे рд▓िрдП рдкुрдиः icc рдХ्рд░िрдХेрдЯ рд╕рдоिрддि рдХा рдкुрдиः рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рдЧрдпा ~ рдХुंрдмрд▓े рдХो
51. рдЧ्рд▓ोрдмрд▓ рдЗंрдбिрдпрди рдСрдл рдж рдИрдпрд░ рдЕрд╡ाрд░्рдб 2016~ рдРрд╢्рд╡рд░्рдпा
52. рдЗрдХ्рд╡ाрдбोрд░ рдоें рднूрдХрдо्рдк рдХा рдЕрдзिрдХेंрдж्рд░ ~ рдо्рдпुрд╕рдиे
53. рдХिрд╕ рдСрдл рд▓ाрдЗрдл рдХे рд▓ेрдЦрдХ ~ рдЗрдорд░ाрди рд╣ाрд╢рдоी
54. рдШेрдкрди рдЭीрд▓ рд╕्рдеिрдд рд╣ै ~ рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें
55. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдз्рд╡рдЬ рд╣ेрддु рдоाрд░्рдЪ 2016 рдоें рдЬрдирдордд рд╕ंрдЧ्рд░рд╣ рдХрд░ाрдпा рдЧрдпा ~ рди्рдпूрдЬीрд▓ैрдг्рдб рдоें
56. рдЗंрдбिрдпрди рдУрдкрди рдЧोрд▓्рдл рдЪैрдо्рдкिрдпрдирд╢िрдк 2016 рдХे рд╡िрдЬेрддा ~ рд╢िрд╡ рдЪौрд░рд╕िрдпा
57. рд╣ाрд▓ рдоें рдиिрдпुрдХ्рдд рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдХे рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ों рдоें рдХौрди рдкрд╣рд▓े рдХिрд╕ी рдЙрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдХा рди्рдпाрдпाрдзीрд╢ рдирд╣ीं рд░рд╣ा ~ рдПрд▓o рдиाрдЧेрд╢्рд╡рд░ рд░ाрд╡
58. рдЬूрди 2016 рдоें рдХрдоीрд╢рди рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдорд╣िрд▓ा рдлाрдЗрдЯрд░ рдк्рд▓ेрди рдкाрдпрд▓рдЯ्рд╕ рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдирд╣ीं рдеी ~ рдЧрд░िрдоा рд╕िंрд╣
59. рдлिрд▓्рдо рдПंрдб рдЯेрд▓ीрд╡िрдЬрди рдЗंрд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ рдСрдл рдЗंрдбिрдпा рдХा рдиिрджेрд╢рдХ рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рдЧрдпा ~ рднूрдкेрди्рдж्рд░ рдХैंрдеोрд▓ा
60. рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдн्рд░ूрдг рд╣рдд्рдпा рд╡ाрд▓ा рд░ाрдЬ्рдп ~ рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢
61. 2016 рдоें рдЕрдкрдиी 50рд╡ीं рд╡рд░्рд╖рдЧाँрда рдордиाрдпी ~ рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж рдЙрдЪ्рдЪ рди्рдпाрдпाрд▓рдп рдиे
62. рдоाрд░्рдЪ 2016 рдоें рдо्рдпाँрдоाрд░ рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рд╣ुрдП ~ рд╣ेрддिрди рдХ्рдпाрд╡
63. рд╡рд░िрд╖्рда рдиाрдЧрд░िрдХों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХा рди्рдпूрдирддрдо рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╣ै ~ рдЕрд░ुрдгाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें
64. 2015 рдоें рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╕рддрд░्рдХрддा рдЖрдпुрдХ्рдд рдиिрдпुрдХ्рдд рд╣ुрдП ~ рдХे0рд╡ी0 рдЪौрдзрд░ी
65. рд░िрдЯ्рд░ीрдЯ рдСрдл рд╕ुрдк्рд░ीрдо рдХोрд░्рдЯ рдЬрдЬेрдЬ рд╕рдо्рдкрди्рди рд╣ुрдЖ ~ рднोрдкाрд▓ рдоें
66. рдХिрддрдиी рдЖрдп рд╣ोрдиे рдкрд░ 15% рдХा рдЕрдзिрдХрд░ рджेрдп рд╣ोрдЧा ~ 1 рдХрд░ोрдб़ рд╕े рдКрдкрд░
67. рдкрдиाрдоा рдкेрдкрд░्рд╕ рдХांрдб рдХे рдХाрд░рдг рдк्рд░рдзाрдирдорди्рдд्рд░ी рдкрдж рд╕े рдд्рдпाрдЧрдкрдд्рд░ рджेрдиा рдкрдб़ा ~ рд╕िंрдЧрдоुрдбुрд░ рдбेрд╡िрдб рдЧुंрд▓ाрдЧрд╕рди
68. рд╣рдеिрдпाрд░ों рдХा рд╢ीрд░्рд╖ рдЖрдпाрддрдХ ~ рднाрд░рдд
69. рдЪाрд╡рд▓ рдХी рдХृрд╖ि рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ैं ~ рднाрд░рдд
70. рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рдлрд▓ोрдд्рдкाрджрди рдоें рднाрд░рдд рдХा рд╕्рдеाрди ~ рдж्рд╡िрддीрдп
71. рд╕ुрдоेрд▓िрдд рдирд╣ीं рд╣ै~
рдиीрд▓ी рдХ्рд░ाрди्рддि - рдХुрдХ्рдХुрдЯ рдкाрд▓рди (рдордд्рд╕्рдп рдкाрд▓рди рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд)
72. рдХिрд╕ рджрд▓рд╣рди рдХा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЖрдпाрдд 2015-16 рдоें рдХिрдпा рдЧрдпा~
рдорд╕ूрд░
73. рдкूрд╕ा рд╕िंрдзु рдЧंрдЧा рдПрдХ рдк्рд░рдЬाрддि рд╣ै~ рдЧेंрд╣ू рдХी
74. рдзाрди рдЙрдд्рдкाрджрди рдоें рд╡िрд╢्рд╡ рдоें рднाрд░рдд рдХा рд╕्рдеाрди ~ рдж्рд╡िрддीрдп
75. рдкाрджрдк рд╣ाрд░्рдоोрди рд╣ै~ рд╕ाрдЗрдЯोрдХाрдЗрдиिрди
76. рд╣рд░ी рдЦाрдж рд╡ाрд▓ी рдлрд╕рд▓ों рдоें рдиाрдЗрдЯ्рд░ोрдЬрди рдХी рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдоाрдд्рд░ा рдкाрдИ рдЬाрддी рд╣ै~ рдвैंрдЪा
77. рдЧोрд▓्рдбрди рдЪाрд╡рд▓ рдк्рд░рдЪुрд░ рд╕्рд░ोрдд рд╣ै~ рд╡िрдЯाрдоिрди рдП рдХा
78. рднाрд░рдд рдоें рдПрдЧ्рд░ो рдЗрдХोрд▓ॉрдЬिрдХрд▓ рдЬोрди( рдХृрд╖ि рдкाрд░िрд╕्рдеिрддिрдХी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों) рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рд╣ै~ 20
79. рднाрд░рддीрдп рд╢ाрдХ рднाрдЬी рдЕрдиुрд╕рди्рдзाрди рд╕ंрд╕्рдеाрди рд╕्рдеिрдд рд╣ै~ рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी
80. рдбрдм्рд▓्рдпू рдЯी рдУ рдХा рд╕рджрд╕्рдп рдирд╣ीं рд╣ै~ рд╕рд░्рдмिрдпा
81. рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╡ рдоाрд▓ рдиिрд╢ाрди рдПрдХ्рдЯ рдкाрд░िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा~ 1958
82. рд╡्рдпाрдкाрд░ рд╕рди्рддुрд▓рди рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рд╣ै~
рдоाрд▓,рд╕ेрд╡ाрдпें,рднुрдЧрддाрди рд╡ рд╣рд╕्рддांрддрд░рдг рдЖрджि рд╕рднी
83. 2015-16 рдоें рднाрд░рдд рд╕े рдиिрд░्рдпाрддिрдд рдк्рдпाрдЬ рдХी рдоाрдд्рд░ा рдеी~ 10 рд▓ाрдЦ рдЯрди
84. рд╣рд░िрдпाрд▓ी рдпोрдЬрдиा рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╣ै~ рдЬрд▓ рдк्рд░рдмрди्рдзрди рд╕े
85. рдк्рд░рдердо рднूрдоि рд╡िрдХाрд╕ рдмैंрдХ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ुрдИ рдеी~ рдЭांрдЧ рдоें
86. рдХृрд╖ि рд╡िрдд्рдд рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рд╕िрдж्рдзांрдд рд╣ै~ рдЙрдж्рдж्рдпेрд╢्рдп, рд╡्рдпрдХ्рддि, рдЙрдд्рдкाрджрдХрддा рдиिрдпोрдЬрди рдЖрджि рд╕рднी (3 рдСрдл 7 P's)
87. рдПрдХ рд╕ंрд░рдХ्рд╖िрдд рдХрдЪ्рдЫ рд╡рдирд╕्рдкрддि рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै~ *********
88. рдХाрд╢ी рд╡िрдж्рдпाрдкीрда рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдеे ~ рдмाрдмू рд╢िрд╡ рдк्рд░рд╕ाрдж рдЧुрдк्рдд
89. рдмрд╣ुрдкрддि рд╡िрд╡ाрд╣ рдк्рд░рдеा рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд╣ै~ рдЬौрдирд╕ाрд░ी рдЬрдирдЬाрддि рдоें
90. рдмुрди्рджेрд▓рдЦрдг्рдб рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा рд▓ोрдХрдЧीрдд рдирд╣ीं рд╣ै~
рдбांрдбिрдпा (рдЧुрдЬрд░ाрдд рдХा рд╣ै)
91. рдЧुрд░ु рдЧोрд╡िрди्рдж рд╕िंрд╣ рд╕्рдкोрд░्рдЯ्рд╕ рдХाрд▓ेрдЬ рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд╣ै~ рд▓рдЦрдирдК
92. рдХрд╕्рддूрд░рдмा рдЧांрдзी рдмाрд▓िрдХा рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдпोрдЬрдиा рдХा рд╢ुрднाрд░рдо्рдн рдХिрдпा рдЧрдпा~ 2004 рдоें
93. рд╕ुрдоेрд▓рди
рд╡ी0рд╡ी0 рдЧिрд░ि рдиेрд╢рдирд▓ рд▓ेрдмрд░ рдЗंрд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ ~ рдиोрдпрдбा
рд╕ेंрдЯ्рд░рд▓ рдб्рд░рдЧ рд░िрд╕рд░्рдЪ рдЗंрд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ~ рд▓рдЦрдирдК
рдиेрд╢рдирд▓ рдЬाрд▓рдоा рдЗंрд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ рдлॉрд░ рд▓ेрдк्рд░ेрд╕ी~ рдЖрдЧрд░ा
рд╕ेंрдЯ्рд░рд▓ рдЗंрд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ рдлॉрд░ рд░िрд╕рд░्рдЪ рдЖрди рдХैрдЯрд▓~ рдоेрд░рда
94. рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдоे рдпूрд░ेрдиिрдпрдо рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै~ рд▓рд▓िрддрдкुрд░
95. рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдХेрд╕рд░ рдХा рдЙрдд्рдкाрджрди рд╣ोрддा рд╣ै~ рдкрд░्рд╡рддीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें
96. рдк्рд░рдердо рдЯ्рд░ैрд╡рд▓ рдоाрд░्рдЯ рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдЧрдпा~ рд▓рдЦрдирдК рдоें (2015)
97.рд▓рдЯ्рдардоाрд░ рд╣ोрд▓ी рдордиाрдИ рдЬाрддी рд╣ै~ рдмрд░рд╕ाрдиा рдоें
98. рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рд╕ाрдоाрди्рдп рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╡िрд╢्рд╡ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा~ 4
99. рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рдкौрд╖्рдЯिрдХ рдЕрд╡рд▓рдо्рдм рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо (mdm) рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ~ 2004 рдЬрдо्рдоू рдХрд╢्рдоीрд░ рдоें
100. рд╕ुрдоेрд▓рди
рдЗंрдбिрдпрди рдЗंрд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ рдСрдл рд╣ैрдг्рдбрд▓ूрдо рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी ~ рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी
рднाрддрдЦрдг्рдбे рд╕ंрдЧीрдд рд╕ंрд╕्рдеाрди ~ рд▓рдЦрдирдК
рдиिрд░ाрд▓ा рдЖрд░्рдЯ рдЧैрд▓рд░ी~ рдЗрд▓ाрд╣ाрдмाрдж
рд░ाрдЬीрд╡ рдЧांрдзी рдЗंрд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ рдСрдл рдЯेрдХ्рдиोрд▓ॉрдЬी ~рд░ाрдпрдмрд░ेрд▓ी
101. рднाрд░рдд рдХी рд╕рдХрд▓ рдк्рд░рдЬрдирди рджрд░ рд╣ै~ 2.4
102. рднाрд░рдд рдХी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдп рдХे рдЕрдиुрдоाрди рд╣ेрддु рдХौрди рд╕ा рд╡рд░्рд╖ рдЖрдзाрд░ рд╡рд░्рд╖ рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ोрддा рд╣ै~ 2011-12
103. рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╡िрдЯाрдоिрди рд╕ी рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै~ рдоिрд░्рдЪ рдоें (рд╣рд░े рдоिрд░्рдЪ рдоें )
104. рдпेрд▓ो рд╡ेрди рдоोрдЬैрдХ рдЧрдо्рднीрд░ рдмीрдоाрд░ी рд╣ै~ рднिрдг्рдбी рдХी
105. рдЯрдоाрдЯрд░ рдХा рд░ंрдЧ рд▓ाрд▓ рд╣ोрддा рд╣ै~ рд▓ाрдЗрдХोрдкीрди рдХे рдХाрд░рдг
106. рдХ्рд░िрдоिрдирд▓ рдЯ्рд░ाрдЗрдм्рд╕ рдПрдХ्рдЯ рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдЕрдзिрдиिрдпрдоिрдд рд╣ुрдЖ~ 1871 рдоें
107. рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкुрд╖्рдк рд╣ै~ рдЯेрд╕ू
108. рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд рднूрдоि рдоाрдкрди рдЗрдХाрдИ рд╣ै~ рдмीрдШा
109. рджрд╢рд╣рд░ी+ рдиीрд▓рдо~ рдЖрдо्рд░рдкाрд▓ी
110. рджрд▓рд╣рдиों рдХा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдд्рдкाрджрдХ~ рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢
111.рдХोрдпрд▓ा рдЙрдд्рдкाрджрдХ рд░ाрдЬ्рдпों рдХा рдХ्рд░рдо~ рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв़, рдЭाрд░рдЦрдг्рдб, рдУрдбिрд╢ा, рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░
112. рдХिрд╕рдиे рд╣рд░्рд╖рд╡рд░्рдзрди рдХो рдкрд░ाрдЬिрдд рдХिрдпा~ рдкुрд▓рдХेрд╢िрди рдж्рд╡िрддीрдп
113. рд╕ी рдпू рдХी рдпाрдд्рд░ा рд╡िрд╡рд░рдг рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╣ै~ рд╣्рд╡ेрди рд╕ांрдЧ рд╕े
114. рдж्рд╡ि рд╢рд╡ рд╕ंрд╕्рдХाрд░ рдХे рдк्рд░рдоाрдг рдоिрд▓े рд╣ैं~ рд▓ोрдерд▓ рд╕े
115. рдЬैрди рддीрд░्рдеंрдХрд░ рдкाрд░्рд╢्рд╡рдиाрде рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рдеे~ рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी рд╕े
116. рдЕрд╢ोрдХ рдХे рдХिрд╕ рдЕрднिрд▓ेрдЦ рдоें рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рддीрдп рд░ाрдЬ्рдпों рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ुрдЖ рд╣ै~ рдж्рд╡िрддीрдп рдоुрдЦ्рдп рд╢िрд▓ाрд▓ेрдЦ
117. рдХिрд╕рдоे рдЕрд╢ोрдХ рдХा рдЕрднिрд▓ेрдЦ рднी рдкाрдпा рдЧрдпा рд╣ै~ рд░ुрдж्рд░рджाрдорди рдХा рдЬूрдиाрдЧрдв़ рдЕрднिрд▓ेрдЦ
118. рд╣ूрдг рд╢ाрд╕рдХ рдоिрд╣िрд░рдХुрд▓ рдХो рдкрд░ाрдЬिрдд рдХिрдпा рдеा~ рдпрд╢ोрдзрд░्рдоाрди
119. рдХ्рд╖рдд्рд░рдкрддि рдХे рд░ूрдк рдоें рд╢िрд╡ाрдЬी рдХा рдФрдкрдЪाрд░िрдХ рд░ाрдЬ्рдпाрднिрд╖ेрдХ рд╣ुрдЖ~ рд░ाрдпрдЧрдв़ рдоें
120. рдмрд╣рдордиी рд░ाрдЬ्рдп рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ुрдЖ рдеा~ 14рд╡ीं рд╕рджी рдоें (3 рдЕрдЧрд╕्рдд 1347)
121. рд╕рд▓्рддрдирдд рд╢ाрд╕рдХों рдоें рдХौрди рдЕрдлрдЧाрди рдоूрд▓ рдХे рдеे ~ рд▓ोрджी
122. рдЪोрд▓ рдЧंрдЧрдо рдиाрдордХ рд╡ृрд╣рдж् рдХृрдд्рд░िрдо рдЭीрд▓ рдмрдирд╡ाрдиे рдХा рд╢्рд░ेрдп рд╣ै~ рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдк्рд░рдердо рдХो
123. рджिрд▓्рд▓ी рдХे рдкुрд░ाрдиा рдХिрд▓े рдХे рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░ाрдпा~ рд╢ेрд░рд╢ाрд╣ рд╕ूрд░ी рдиे
124. рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдЕрдкрдиी рд░ाрдЬрдзाрдиी рджिрд▓्рд▓ी рд╕्рдеाрди्рддрд░िрдд рдХी~ рдЗрд▓्рддुрддрдоिрд╢ рдиे
125. рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╕рди्рдзि рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХा рд╕ूрдд्рд░рдкाрдд рдХिрдпा~ рд▓ाрд░्рдб рд╡ेрд▓ेрдЬрд▓ी
126. рдмрдХ्рд╕рд░ рдХी рд▓рдб़ाрдИ рдХे рд╕рдордп рдмंрдЧाрд▓ рдХा рдирд╡ाрдм рдеा~ рдоी рдЬाреЮрд░
127. рднाрд░рдд рдоें рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдкрд░ोрдХ्рд╖ рдиिрд░्рд╡ाрдЪрди рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХी рд╢ुрд░ुрдЕाрдд рд╣ुрдИ~ рдЕрдзिрдиिрдпрдо 1892
128. рдЪाрд░्рдЯрд░ рдЕрдзिрдиिрдпрдо 1813~ рднाрд░рддीрдпों рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рд╡िрдд्рддीрдп рдк्рд░ाрд╡рдзाрди
129. рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХा рдиोрдмेрд▓~ рдЗрд▓िрдиाрд░ рдУрд╕्рдЯ्рд░ाрдо
130. рдкाрд╡рд░्рдЯी рдПंрдб рдЕрди рдм्рд░िрдЯिрд╢ рд░ूрд▓ рдЗрди рдЗंрдбिрдпा~ рджाрджा рднाрдИ рдиौрд░ोрдЬी
131. рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдиिрд░्рдгाрдпрдХ рдпुрдж्рдз~ рдмрдХ्рд╕рд░ рдХा рдпुрдж्рдз
132. рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдХ्рд░рдо~
рдб्рд░ैрдоेрдЯिрдХ рдкрд░рдлाрд░्рдоेंрд╕ 1876
рд╡рд░्рдиाрдХुрд▓рд░ рдк्рд░ेрд╕ рдПрдХ्рдЯ 1878
рдмंрдЧाрд▓ рдЯेрдиेंрд╕ी рдПрдХ्рдЯ 1885
рдиाрд░्рде рдк्рд░ोрд╡िंрд╕ेрд╕ рдПंрдб рдЕрд╡рдз рдПрдХ्рдЯ 1890
133. рдЪрдо्рдкाрд░рдг рдоें рдЧाँрдзी рдЬी рдХो рдЖрдорди्рдд्рд░िрдд рдХिрдпा рдеा~ рд░ाрдЬрдХुрдоाрд░ рд╢ुрдХ्рд▓
134. рдЙрдЧ्рд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рд╡ाрджी рдиेрддा рдирд╣ीं рдеे~
рдЧोрдкाрд▓ рдХृрд╖्рдг рдЧोрдЦрд▓े
135. рд╕्рд╡рддрди्рдд्рд░рддा рджिрд╡рд╕ рдХे рдХिрд╕ी рднी рд╕рдоाрд░ोрд╣ рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдирд╣ीं рд╣ुрдП~ рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧाँрдзी
136. рдоोрдкрд▓ा рд╡िрдж्рд░ोрд╣ 1921 рд╣ुрдЖ~ рдоाрд▓ाрдмाрд░
137. рдлाрд░рд╡рд░्рдб рдм्рд▓ॉрдХ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ुрдИ~ 1939 рдоें
138. рдиेрд╣рд░ू рдХे рдЕрдзीрди рдПрдХ рдЕंрддрд░िрдо рд╕рд░рдХाрд░ рдХा рдЧрдарди рд╣ुрдЖ~ рд╕िрддрдо्рдмрд░ 1946
139. рдЙрджрдд्рдд рдоाрд░्рддрдг्рдб рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ुрдЖ рдеा~ рдХोрд▓рдХाрддा рд╕े।
140. рдЫः рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рдХा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рд░рд╣ा~ рдЕрдмुрд▓ рдХрд▓ाрдо рдЖрдЬ़ाрдж
141. рдХिрд╕ рдЖрди्рджोрд▓рди рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХी рднाрдЧीрджाрд░ी рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд░рд╣ी~ рднाрд░рдд рдЫोрдб़ो рдЖрди्рджोрд▓рди
142. рд╕рд░्рд╡ेंрдЯ्рд╕ рдСрдл рдЗंрдбिрдпा рд╕ोрд╕ाрдпрдЯी рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ~ рдЧोрдкाрд▓ рдХृрд╖्рдг рдЧोрдЦрд▓े
143. рдмрдо्рдмрдИ рдк्рд░ेрд╕िрдбेंрд╕ी рдПрд╢ोрд╕िрдПрд╢рди рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХों рдоें рд╕े рдПрдХ рдеे~ рдлिрд░ोрдЬ рд╢ाрд╣ рдоेрд╣рддा
144. 2016 рдоें рдЕрдо्рдмेрдбрдХрд░ рдХी рдХौрди рд╕ी рдкुрдг्рдп рддिрдеि рд╣ोрдЧी ~ 61рд╡ीं
145. рд╕ी рд╡िрдЬрдп рд░ाрдШрд╡ рдЪेрд░िрдпाрд░ рдиे рдХिрд╕ рдЕрдзिрд╡ेрд╢рди рдХी рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖рддा рдХी~ рдиाрдЧрдкुрд░ 1920
146. 1904 рд╕े рд▓рдЧाрддाрд░ рднाрд░рдд рдХो рд╕्рд╡ рд╢ाрд╕рди рджेрдиे рдкрд░ рдмрд▓ рджिрдпा~ рджाрджा рднाрдИ рдиौрд░ोрдЬी
147. 14рд╡ीं рд╕рджी рд╕े рдкूрд░्рд╡ рдХा рдЕрднिрд▓ेрдЦ рдЬिрд╕рдоें рд╡ैрджिрдХ рджेрд╡рддाрдУं рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рд╣ै~ рдмोрдЧрдЬрдХोрдЗ
148. рд░ैрдпрддрд╡ाрдб़ी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдЖрд░рдо्рдн рд╣ुрдИ~ рдордж्рд░ाрд╕ рдк्рд░ेрд╕ीрдбेрди्рд╕ी рдоें
149. рдПрдХ рдХ्рд░िрдпाрд╢ीрд▓ рд╡िрдзाрди рдкрд░िрд╖рдж рдХा рд╕ृрдЬрди рд╣ुрдЖ~ рдЪाрд░्рдЯрд░ рдПрдХ्рдЯ 1853
150. рдХैрдмिрдиेрдЯ рдоिрд╢рди рдХा рд╕рджрд╕्рдп рдирд╣ीं рдеा~ рдЬॉрди рд╕ाрдЗрдорди
