General Knowledge Questions
1. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╕ीрд╕े рдХी рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдЦाрди рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै ?
Ans. – рдЬाрд╡рд░
2. рд╣рд▓्рджी рдШांрдЯी рдпुрдж्рдз рдоें рдПрдХ рдоाрдд्рд░ рдоुрд╕्рд▓िрдо рд╕рд░рджाрд░ рдЬो рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХे рд╕ाрде рдеा ?
- рд╣ाрдХिрдо рдЦां рд╕ूрд░ी
3. рдоेрд╡ाрдб़ рдк्рд░рдЬाрдоंрдбрд▓ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी
- рдоाрдгिрдХ्рдп рд▓ाрд▓ рд╡рд░्рдоा
4. рд░ाрдЬрдкूрддाрдиा рдХे рдХिрд╕ рд░ाрдЬрдШрд░ाрдиे рдиे рдк्рд░рдЬाрдоंрдбрд▓ рдХो рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рджे рд░рдЦा рдеा
- рдЭाрд▓ाрд╡ाрдб
5. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдиे рдХृрд╖рдХ рдЖрди्рджोрд▓рди рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХрд░рдиे рдоें рдкрд╣рд▓ рдХी
- рдоेрд╡ाрдб़
6. рдмिрдЬोрд▓िрдпा рдХिрд╕ाрди рдЖрди्рджोрд▓рди рдХे рдк्рд░рдгेрддा рдХोрди рдеे
- рд╕ाрдзू рд╕ीрддाрд░ाрдо рджाрд╕
7. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рд▓рдо्рдмाрдИ рдХिрддрдиी рд╣ै ?
- рдЙрдд्рддрд░ рд╕े рджрдХ्рд╖िрдг 826 рдХिрдоी рдкूрд░्рд╡ рд╕े рдкрд╢्рдЪिрдо 869 рдХिрдоी
8. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдЬिрд▓ा рдХोрдирд╕ा рд╣ै ?
- рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░ ((38401 рд╡рд░्рдЧ рдХिрдоी ))
9. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯा рдЬिрд▓ा рдХोрдирд╕ा рд╣ै ?
-рдзोрд▓рдкुрд░ ((3034 рд╡рд░्рдЧ рдХिрдоी ))
10. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдирд╡рдЧрдаिрдд рдЬिрд▓ा рдХोрдирд╕ा рд╣ै ?
- рдк्рд░рддाрдкрдЧрдв़
11. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдирд╡ीрди рд╕ंрднाрдЧ рдХोрдирд╕ा рд╣ै ?
- рднрд░рддрдкुрд░
12. рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдЙрдкाрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХौрди рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рд░ाрдордиाрд░ाрдпрдг рдоीрдгा
13. рдбीрдЖрдИрдПрди рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдбोрдХ्рдпुрдоेंрдЯ рдЖрдИрдбेрдЯिрдлिрдХेрд╢рди рдиंрдмрд░
14. рдоेрд╡ाрдб़ рдХे рд░ाрдЬрдЪिрд╣्рди рдоें рдЕंрдХिрдд рд╣िрдпा ।
рдЙрддрд░: рд░ाрдЬрдкूрдд рднीрд▓
15. рдХिрд╕ рд╕्рдеाрди рд╕े рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╢ंрдЦ рд▓िрдкि рдХे рдк्рд░рдоाрдг рдмрд╣ुрддाрдпрдд рдоें рдоिрд▓े рд╣ै ।
рдЙрддрд░ : рд╡िрд░ाрдЯ рдирдЧрд░ (рдЬрдпрдкुрд░)
16. рдХिрд╕ рд╕рдн्рдпрддा рдоें рдордЫрд▓ी рдкрдХрдб़рдиे рдХे рд▓िрдП рдХांрдЯे рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा ।
рдЙрддрд░ : рдЧрдгेрд╢्рд╡рд░ рд╕рдн्рдпрддा
17.рдмाрд▓ाрдерд▓ рд╕рдн्рдпрддा рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै ।
рдЙрддрд░ : рдЙрджрдпрдкुрд░
18. рдмрдбрд▓ी рд╕्рддूрдк рдХिрд╕ рдзрд░्рдо рд╕ेрд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЬैрди рдзрд░्рдо
19. рдХौрдирд╕ा рдоुрдЧ़рд▓ рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाрд░ рд╣рд▓्рджीрдШाрдЯी рдХे рдпुрдж्рдз рдоें рдоौрдЬूрдж рдеा ।
рдЙрддрд░ : рдмेрди्рджाрдпुрдиी
20. рд╢ाрд╕рдХो рдХे рдпрд╢ोрдЧाрдеा рд╕ाрдХ्рд╖्рдп рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдк्рд░рд╢рд╕्рддि рдкрдд्рд░
21.рдоाрд▓рд╡ा рдХे рд╕ुрд▓्рддाрди рдорд╣рдоूрдж рдЦिрд▓рдЬी рдФрд░ рдЧुрдЬрд░ाрдд рдХे рд╕ुрд▓्рддाрди рдХुрддुрдм्рджीрди рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╕ंрдзि рд╣ै ।
рдЙрддрд░:рдЪांрдкाрдиेрд░ рд╕ंрдзि
22. рджूрд╕рд░ा рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ु рдЬрдирддा рдХिрд╕े рдХрд╣рддी рдеी ।
рдЙрддрд░: рдк.рдЬुрдЧрд▓рдХिрд╢ोрд░ рдЪрддुрд░्рд╡ेрджी
23.рдзुрд░рдоेрдбी рдХा рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХिрд╕ рд▓ोрдХрджेрд╡рддा рд╕े рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЧोрдЧाрдЬी
24. рдЧрдбрдЧрдЪ्рдЪ рджेрд╡ाрд▓рдп рдХрд╣ा рд╕्рдеिрдд рд╣ै ।
рдЙрддрд░ : рдмाрд░ा
25. рдЭिрд▓рдоिрд▓ рджाрд╣ा рдХрд╣ा рд╕्рдеिрдд рд╣ै ।
рдЙрддрд░ : рдЕрд▓рд╡рд░
26.рдорд╡ेрд╢ी рдХे рд╡िрдХ्рд░рдп рдХे рд╕рдордп рд╡рд╕ूрд▓ी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рд▓ंрдЧ рдХो рдХрд╣рддे рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рд╕िंрдЧोрджी
27.рдХिрд╕ рд╡ृрдХ्рд╖ рдХो рдЖрджिрд╡ाрд╕िрдпों рдХा рд╣рд░ा рд╕ोрдиा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдмांрд╕
28.рдЦंрдЧाрд░ोрддो рдХी рдХुрд▓рджेрд╡ी рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЬ्рд╡ाрд▓ाрдоाрддा
29.рдЪрд░рдгрджाрд╕ рдкंрде рдХी рдк्рд░рдзाрди рдкीрда рд╕्рдеिрдд рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рджिрд▓्рд▓ी
30.рдбांрдбिрдпा рдиृрдд्рдп рдХрд╣ा рдХा рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдоाрд░рд╡ाрдб़
31.рдлुрд╕े рдЦां рдХा рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХिрд╕ рд▓ोрдХрдЧाрдпрди рд╢ैрд▓ी рд╕े рд╣ै
рдЙрддрд░: рд▓ंрдЧा
32.рдЬूрдиाрдЧрдв़ рдк्рд░рд╢рд╕िрдд рдХे рд░рдЪिрдпрддा рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЬрдЗрд▓ा
33. рд╡рди्рджे рдоाрддрд░рдо рдпोрдЬрдиा рдХा рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдиिрд╢ुрд▓्рдХ рдЬाँрдЪ
34.рднुंрдЧрд▓ рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рд╡ाрдз्рдп рдпंрдд्рд░
35.рдиिрдоाрдб़ी рдЙрдк рдмोрд▓ी рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдмोрд▓ी рдЬाрддी рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рд╣ाрдбौрддी
36. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рд╢ुрд╖्рдХ рд╕्рдеाрди рдХोрдирд╕ा рд╣ै?
Ans. – рдлрд▓ोрджी
37. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдбूंрдЧрд░рдкुрд░ рдФрд░ рдмांрд╕рд╡ाрдбा рдХो рдкृрдердХ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдирджी рд╣ै?
Ans. – рдоाрд╣ी рдирджी
38. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдмांрдз рдмрд░ेрдаा рдмांрдз рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै?
Ans. – рднрд░рддрдкुрд░
39. рдЪूрд▓िрдпा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрд╕рдирджी рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рд╣ै?
Ans. – рдЪрдо्рдмрд▓
Ans. – рдЬाрд╡рд░
2. рд╣рд▓्рджी рдШांрдЯी рдпुрдж्рдз рдоें рдПрдХ рдоाрдд्рд░ рдоुрд╕्рд▓िрдо рд╕рд░рджाрд░ рдЬो рдорд╣ाрд░ाрдгा рдк्рд░рддाрдк рдХे рд╕ाрде рдеा ?
- рд╣ाрдХिрдо рдЦां рд╕ूрд░ी
3. рдоेрд╡ाрдб़ рдк्рд░рдЬाрдоंрдбрд▓ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХिрд╕рдиे рдХी
- рдоाрдгिрдХ्рдп рд▓ाрд▓ рд╡рд░्рдоा
4. рд░ाрдЬрдкूрддाрдиा рдХे рдХिрд╕ рд░ाрдЬрдШрд░ाрдиे рдиे рдк्рд░рдЬाрдоंрдбрд▓ рдХो рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рджे рд░рдЦा рдеा
- рдЭाрд▓ाрд╡ाрдб
5. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдиे рдХृрд╖рдХ рдЖрди्рджोрд▓рди рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХрд░рдиे рдоें рдкрд╣рд▓ рдХी
- рдоेрд╡ाрдб़
6. рдмिрдЬोрд▓िрдпा рдХिрд╕ाрди рдЖрди्рджोрд▓рди рдХे рдк्рд░рдгेрддा рдХोрди рдеे
- рд╕ाрдзू рд╕ीрддाрд░ाрдо рджाрд╕
7. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рд▓рдо्рдмाрдИ рдХिрддрдиी рд╣ै ?
- рдЙрдд्рддрд░ рд╕े рджрдХ्рд╖िрдг 826 рдХिрдоी рдкूрд░्рд╡ рд╕े рдкрд╢्рдЪिрдо 869 рдХिрдоी
8. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдЬिрд▓ा рдХोрдирд╕ा рд╣ै ?
- рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░ ((38401 рд╡рд░्рдЧ рдХिрдоी ))
9. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯा рдЬिрд▓ा рдХोрдирд╕ा рд╣ै ?
-рдзोрд▓рдкुрд░ ((3034 рд╡рд░्рдЧ рдХिрдоी ))
10. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдирд╡рдЧрдаिрдд рдЬिрд▓ा рдХोрдирд╕ा рд╣ै ?
- рдк्рд░рддाрдкрдЧрдв़
11. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдирд╡ीрди рд╕ंрднाрдЧ рдХोрдирд╕ा рд╣ै ?
- рднрд░рддрдкुрд░
12. рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдЙрдкाрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХौрди рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рд░ाрдордиाрд░ाрдпрдг рдоीрдгा
13. рдбीрдЖрдИрдПрди рдХा рдкूрд░ा рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдбोрдХ्рдпुрдоेंрдЯ рдЖрдИрдбेрдЯिрдлिрдХेрд╢рди рдиंрдмрд░
14. рдоेрд╡ाрдб़ рдХे рд░ाрдЬрдЪिрд╣्рди рдоें рдЕंрдХिрдд рд╣िрдпा ।
рдЙрддрд░: рд░ाрдЬрдкूрдд рднीрд▓
15. рдХिрд╕ рд╕्рдеाрди рд╕े рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╢ंрдЦ рд▓िрдкि рдХे рдк्рд░рдоाрдг рдмрд╣ुрддाрдпрдд рдоें рдоिрд▓े рд╣ै ।
рдЙрддрд░ : рд╡िрд░ाрдЯ рдирдЧрд░ (рдЬрдпрдкुрд░)
16. рдХिрд╕ рд╕рдн्рдпрддा рдоें рдордЫрд▓ी рдкрдХрдб़рдиे рдХे рд▓िрдП рдХांрдЯे рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рдеा ।
рдЙрддрд░ : рдЧрдгेрд╢्рд╡рд░ рд╕рдн्рдпрддा
17.рдмाрд▓ाрдерд▓ рд╕рдн्рдпрддा рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै ।
рдЙрддрд░ : рдЙрджрдпрдкुрд░
18. рдмрдбрд▓ी рд╕्рддूрдк рдХिрд╕ рдзрд░्рдо рд╕ेрд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЬैрди рдзрд░्рдо
19. рдХौрдирд╕ा рдоुрдЧ़рд▓ рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाрд░ рд╣рд▓्рджीрдШाрдЯी рдХे рдпुрдж्рдз рдоें рдоौрдЬूрдж рдеा ।
рдЙрддрд░ : рдмेрди्рджाрдпुрдиी
20. рд╢ाрд╕рдХो рдХे рдпрд╢ोрдЧाрдеा рд╕ाрдХ्рд╖्рдп рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдк्рд░рд╢рд╕्рддि рдкрдд्рд░
21.рдоाрд▓рд╡ा рдХे рд╕ुрд▓्рддाрди рдорд╣рдоूрдж рдЦिрд▓рдЬी рдФрд░ рдЧुрдЬрд░ाрдд рдХे рд╕ुрд▓्рддाрди рдХुрддुрдм्рджीрди рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рд╕ंрдзि рд╣ै ।
рдЙрддрд░:рдЪांрдкाрдиेрд░ рд╕ंрдзि
22. рджूрд╕рд░ा рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ु рдЬрдирддा рдХिрд╕े рдХрд╣рддी рдеी ।
рдЙрддрд░: рдк.рдЬुрдЧрд▓рдХिрд╢ोрд░ рдЪрддुрд░्рд╡ेрджी
23.рдзुрд░рдоेрдбी рдХा рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХिрд╕ рд▓ोрдХрджेрд╡рддा рд╕े рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЧोрдЧाрдЬी
24. рдЧрдбрдЧрдЪ्рдЪ рджेрд╡ाрд▓рдп рдХрд╣ा рд╕्рдеिрдд рд╣ै ।
рдЙрддрд░ : рдмाрд░ा
25. рдЭिрд▓рдоिрд▓ рджाрд╣ा рдХрд╣ा рд╕्рдеिрдд рд╣ै ।
рдЙрддрд░ : рдЕрд▓рд╡рд░
26.рдорд╡ेрд╢ी рдХे рд╡िрдХ्рд░рдп рдХे рд╕рдордп рд╡рд╕ूрд▓ी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рд▓ंрдЧ рдХो рдХрд╣рддे рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рд╕िंрдЧोрджी
27.рдХिрд╕ рд╡ृрдХ्рд╖ рдХो рдЖрджिрд╡ाрд╕िрдпों рдХा рд╣рд░ा рд╕ोрдиा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдмांрд╕
28.рдЦंрдЧाрд░ोрддो рдХी рдХुрд▓рджेрд╡ी рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЬ्рд╡ाрд▓ाрдоाрддा
29.рдЪрд░рдгрджाрд╕ рдкंрде рдХी рдк्рд░рдзाрди рдкीрда рд╕्рдеिрдд рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рджिрд▓्рд▓ी
30.рдбांрдбिрдпा рдиृрдд्рдп рдХрд╣ा рдХा рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдоाрд░рд╡ाрдб़
31.рдлुрд╕े рдЦां рдХा рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХिрд╕ рд▓ोрдХрдЧाрдпрди рд╢ैрд▓ी рд╕े рд╣ै
рдЙрддрд░: рд▓ंрдЧा
32.рдЬूрдиाрдЧрдв़ рдк्рд░рд╢рд╕िрдд рдХे рд░рдЪिрдпрддा рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЬрдЗрд▓ा
33. рд╡рди्рджे рдоाрддрд░рдо рдпोрдЬрдиा рдХा рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдиिрд╢ुрд▓्рдХ рдЬाँрдЪ
34.рднुंрдЧрд▓ рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рд╡ाрдз्рдп рдпंрдд्рд░
35.рдиिрдоाрдб़ी рдЙрдк рдмोрд▓ी рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдмोрд▓ी рдЬाрддी рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рд╣ाрдбौрддी
36. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рд╢ुрд╖्рдХ рд╕्рдеाрди рдХोрдирд╕ा рд╣ै?
Ans. – рдлрд▓ोрджी
37. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдбूंрдЧрд░рдкुрд░ рдФрд░ рдмांрд╕рд╡ाрдбा рдХो рдкृрдердХ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдирджी рд╣ै?
Ans. – рдоाрд╣ी рдирджी
38. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдмांрдз рдмрд░ेрдаा рдмांрдз рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै?
Ans. – рднрд░рддрдкुрд░
39. рдЪूрд▓िрдпा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрд╕рдирджी рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рд╣ै?
Ans. – рдЪрдо्рдмрд▓
40. рд▓ूрдиी рдирджी рдХा рдЙрджрдЧрдо рд╕्рдерд▓ рдХрд╣ाँ рд╣ै?
Ans. – рдЖрдиा рд╕ाрдЧрд░
41. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдоें рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рд╡рди рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ै?
Ans. – рдЙрджрдпрдкुрд░
42. рд░ेрдЧिрд╕्рддाрди рд╡рдирд░ोрдкрдг рдФрд░ рднू рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХेंрдж्рд░ рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै?
Ans. – рдЬोрдзрдкुрд░
43. рдЦрдирди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдЖрдп рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд░ाрдЬрд╕्рдеाрдирдХा рджेрд╢ рдоें рдХोрдирд╕ा рд╕्рдеाрди рд╣ै ?
Ans. – рдЖрдард╡ां
44. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдоेрдЧрдиीрдЬ рд╣рддु рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдЙрдд्рдкाрджрдХ рдЬिрд▓ा рдХोрдирд╕ा рд╣ै ?
Ans. – рдмांрд╕рд╡ाрдбा
45. рджेрд╢ рдХी рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдЯंрдЧрд╕्рдЯрди рдХी рдЦाрди рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै ?
Ans. – рдбेрдЧाрдиा рдиाрдЧौрд░
46. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдлेрд▓्рд╕рдкाрд░ рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै ?
Ans. – рдЕрдЬрдоेрд░
47. рдоांрдбो рдХी рдкाрд▓ (рдбूंрдЧрд░рдкुрд░) рдХिрд╕ рдЦрдиिрдЬ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै ?
Ans. – рдлрд▓ोрд░ाрдЗрдЯ
48. рдЭाрдорд░ рдХोрдЯрдбा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै ?
Ans. – рдЙрджрдпрдкुрд░
49. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдЬिрдк्рд╕рдо рдХा рдЬрдоाрд╡ рдХрд╣ाँ рдоिрд▓рддा рд╣ै?
Ans. – рдЬाрдорд╕рд░ (рдмीрдХाрдиेрд░)
50. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╣ीрд░े рдХे рднंрдбाрд░ों рдХी рдЦोрдЬ рдХрд╣ाँ рд╣ुрдИ ?
Ans. – рдХेрд╕рд░рдкुрд░ा [рдЪिрдд्рддोрдбрдЧрдв]
51. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдмेрди्рдЯोрдиाрдЗрдЯ рдХे рднंрдбाрд░ рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै ?
Ans. – рдЭाрд▓ाрд╡ाрдб
52. рд╕ोрдиू (рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░) рдХिрд╕ рдЦрдиिрдЬ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै ?
Ans. – рдЪूрдиा рдкрдд्рдерд░
53. рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдкीрд▓ा рдЗрдоाрд░рддी рдкрдд्рдерд░ рдоिрд▓рддे рд╣ै ?
Ans. – рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░
54. рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╡िрдХ्рд░рдп рдоूрд▓्рдп рдЕрд░्рдЬिрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдЦрдиिрдЬ рдХोрдирд╕ा рд╣ै
Ans. – рд╕ंрдЧрдорд░рдорд░
55.рдлाрдЗрдмрд░ рдЯू рд╣ोрдо рд╕ेрд╡ा рдоें рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдХрд╣ा рдкрд░ рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдИ рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЕрдЬрдоेрд░
56.рджेрд╢ рдХा рдкрд╣рд▓ा рдбाрдЯा рд╕्рдЯेрдЯ рд╕ेंрдЯрд░ рдХрд╣ा рдкрд░ рдЦोрд▓ा рдЧрдпा рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЬрдпрдкुрд░
57.рдлрд░्рд╕्рдЯ рд▓ेрдбी рдк्рд░ेрд╕िрдбेंрдЯрдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХिрд╕рдиे рд▓िрдЦा ।
рдЙрддрд░: рдЗрди्рдж्рд░рджाрди рд░рдд्рдиू
58.рджिрд╕рдо्рдмрд░ реирежрезреж рдоें рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХी рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ाрдЬ्рдп рдХा рджрд░्рдЬा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХी рдоांрдЧ рдХो рдХेंрдж्рд░ рдиे рдЕрд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ рджिрдпा ।
рдЙрддрд░: рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди
59.рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рдкрд╣рд▓ी рд╣ाрдИрдЯेрдХ рдкंрдЪाрдпрдд рдмрдиी рд╣ाрдИ ।
рдЙрддрд░: рдмुрдбाрдиिрдпा рдЧ्рд░ाрдо рдкंрдЪाрдпрдд
60. рдпूрдЬीрд╕ी рдХी рдиेрдХ рдЯीрдо рдиे рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдХिрд╕ рдХॉрд▓ेрдЬ рдХो рдП рдЧ्рд░ेрдб рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рджिрдпा рд╣ाрдИ ।
рдЙрддрд░: рд╢्рд░ी рдХрд▓्рдпाрдг рдХॉрд▓ेрдЬ,рд╕ीрдХрд░
61.рд╡िрдЬ рдЖрдИ рдХिрд╕ рд╕ंрдЧрдарди рдж्рд╡ाрд░ा рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдЧрдпा рдПрдХ рд╡ेрдмрдкोрд░्рдЯрд▓ рд╣ै।
рдЙрддрд░ : рд╕ीрд╡ीрд╕ी
62. рдиिрдЬी рджूрд░рд╕ंрдЪाрд░ рдХंрдкрдиी рдЬो рджेрд╢ рдоें рей рдЬी рд╕ेрд╡ा рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдкрд╣рд▓ी рдХंрдкрдиी рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЯाрдЯा рдбोрдХोрдоो
63. рдЙрддрд░ाрдЦंрдб рдоें рдХिрд╕ рдкрд╢ु рдХो рд░ाрдЬ्рдп рдХा рд╡рди्рдп рдкрд╢ु рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдХрд╕्рддूрд░ी рдоृрдЧ
64. рд╡िрдХिрд▓ीрдХ्рд╕ рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ा рдкрд░ рд╣ै ।
рдЙрддрд░ : рд╕्рд╡ीрдбрди рдоें
65. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд╡िрдд рд╡िрднाрдЧ рдХे рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдоुрдЦ्рдп рд╕рдЪिрд╡ рдХौрди рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рд╕ीрдХे рдоैрде्рдпू
Ans. – рдЖрдиा рд╕ाрдЧрд░
41. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдоें рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рд╡рди рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ै?
Ans. – рдЙрджрдпрдкुрд░
42. рд░ेрдЧिрд╕्рддाрди рд╡рдирд░ोрдкрдг рдФрд░ рднू рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдХेंрдж्рд░ рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै?
Ans. – рдЬोрдзрдкुрд░
43. рдЦрдирди рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдЖрдп рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд░ाрдЬрд╕्рдеाрдирдХा рджेрд╢ рдоें рдХोрдирд╕ा рд╕्рдеाрди рд╣ै ?
Ans. – рдЖрдард╡ां
44. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдоेрдЧрдиीрдЬ рд╣рддु рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдЙрдд्рдкाрджрдХ рдЬिрд▓ा рдХोрдирд╕ा рд╣ै ?
Ans. – рдмांрд╕рд╡ाрдбा
45. рджेрд╢ рдХी рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдЯंрдЧрд╕्рдЯрди рдХी рдЦाрди рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै ?
Ans. – рдбेрдЧाрдиा рдиाрдЧौрд░
46. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдлेрд▓्рд╕рдкाрд░ рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै ?
Ans. – рдЕрдЬрдоेрд░
47. рдоांрдбो рдХी рдкाрд▓ (рдбूंрдЧрд░рдкुрд░) рдХिрд╕ рдЦрдиिрдЬ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै ?
Ans. – рдлрд▓ोрд░ाрдЗрдЯ
48. рдЭाрдорд░ рдХोрдЯрдбा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै ?
Ans. – рдЙрджрдпрдкुрд░
49. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдЬिрдк्рд╕рдо рдХा рдЬрдоाрд╡ рдХрд╣ाँ рдоिрд▓рддा рд╣ै?
Ans. – рдЬाрдорд╕рд░ (рдмीрдХाрдиेрд░)
50. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╣ीрд░े рдХे рднंрдбाрд░ों рдХी рдЦोрдЬ рдХрд╣ाँ рд╣ुрдИ ?
Ans. – рдХेрд╕рд░рдкुрд░ा [рдЪिрдд्рддोрдбрдЧрдв]
51. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдмेрди्рдЯोрдиाрдЗрдЯ рдХे рднंрдбाрд░ рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै ?
Ans. – рдЭाрд▓ाрд╡ाрдб
52. рд╕ोрдиू (рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░) рдХिрд╕ рдЦрдиिрдЬ рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╣ै ?
Ans. – рдЪूрдиा рдкрдд्рдерд░
53. рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдкीрд▓ा рдЗрдоाрд░рддी рдкрдд्рдерд░ рдоिрд▓рддे рд╣ै ?
Ans. – рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░
54. рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╡िрдХ्рд░рдп рдоूрд▓्рдп рдЕрд░्рдЬिрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХा рдЦрдиिрдЬ рдХोрдирд╕ा рд╣ै
Ans. – рд╕ंрдЧрдорд░рдорд░
55.рдлाрдЗрдмрд░ рдЯू рд╣ोрдо рд╕ेрд╡ा рдоें рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдХрд╣ा рдкрд░ рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдИ рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЕрдЬрдоेрд░
56.рджेрд╢ рдХा рдкрд╣рд▓ा рдбाрдЯा рд╕्рдЯेрдЯ рд╕ेंрдЯрд░ рдХрд╣ा рдкрд░ рдЦोрд▓ा рдЧрдпा рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЬрдпрдкुрд░
57.рдлрд░्рд╕्рдЯ рд▓ेрдбी рдк्рд░ेрд╕िрдбेंрдЯрдЙрдкрди्рдпाрд╕ рдХिрд╕рдиे рд▓िрдЦा ।
рдЙрддрд░: рдЗрди्рдж्рд░рджाрди рд░рдд्рдиू
58.рджिрд╕рдо्рдмрд░ реирежрезреж рдоें рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХी рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ाрдЬ्рдп рдХा рджрд░्рдЬा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХी рдоांрдЧ рдХो рдХेंрдж्рд░ рдиे рдЕрд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░ рджिрдпा ।
рдЙрддрд░: рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди
59.рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рдкрд╣рд▓ी рд╣ाрдИрдЯेрдХ рдкंрдЪाрдпрдд рдмрдиी рд╣ाрдИ ।
рдЙрддрд░: рдмुрдбाрдиिрдпा рдЧ्рд░ाрдо рдкंрдЪाрдпрдд
60. рдпूрдЬीрд╕ी рдХी рдиेрдХ рдЯीрдо рдиे рдк्рд░рджेрд╢ рдХे рдХिрд╕ рдХॉрд▓ेрдЬ рдХो рдП рдЧ्рд░ेрдб рд╕рд░्рдЯिрдлिрдХेрдЯ рджिрдпा рд╣ाрдИ ।
рдЙрддрд░: рд╢्рд░ी рдХрд▓्рдпाрдг рдХॉрд▓ेрдЬ,рд╕ीрдХрд░
61.рд╡िрдЬ рдЖрдИ рдХिрд╕ рд╕ंрдЧрдарди рдж्рд╡ाрд░ा рд╢ुрд░ू рдХिрдпा рдЧрдпा рдПрдХ рд╡ेрдмрдкोрд░्рдЯрд▓ рд╣ै।
рдЙрддрд░ : рд╕ीрд╡ीрд╕ी
62. рдиिрдЬी рджूрд░рд╕ंрдЪाрд░ рдХंрдкрдиी рдЬो рджेрд╢ рдоें рей рдЬी рд╕ेрд╡ा рд╢ुрд░ू рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдкрд╣рд▓ी рдХंрдкрдиी рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдЯाрдЯा рдбोрдХोрдоो
63. рдЙрддрд░ाрдЦंрдб рдоें рдХिрд╕ рдкрд╢ु рдХो рд░ाрдЬ्рдп рдХा рд╡рди्рдп рдкрд╢ु рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рдХрд╕्рддूрд░ी рдоृрдЧ
64. рд╡िрдХिрд▓ीрдХ्рд╕ рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ा рдкрд░ рд╣ै ।
рдЙрддрд░ : рд╕्рд╡ीрдбрди рдоें
65. рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд╡िрдд рд╡िрднाрдЧ рдХे рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рдоुрдЦ्рдп рд╕рдЪिрд╡ рдХौрди рд╣ै ।
рдЙрддрд░: рд╕ीрдХे рдоैрде्рдпू
рдпрджि рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╡िрдзाрди рдкрд░िрд╖рдж् рдХा рдЧрдарди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рддो рдЗрд╕рдоें рдЕрдзिрдХ рд╕ेрдЕрдзिрдХ рдХिрддрдиे рд╕рджрд╕्рдп рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ै:- 66 ( рд╡िрдзाрдирд╕рднा рдХी рдХुрд▓ рд╕рджрд╕्рдп рд╕ंрдЦ्рдпा рдХे 1/3 рдХे рдмрд░ाрдмрд░ )
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди, рд░ाрдЬ्рдп рдорд╣िрд▓ा рдЖрдпोрдЧ рдХा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХौрди рд╣ै:- рд▓ाрдб рдХुрдоाрд░ी рдЬैрди
рдЬрдирд╡рд░ी 2012 рдоें рдЬрдпрдкुрд░ рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рдХ्рд░рдоाрдиुрд╕ाрд░ рдХौрдирд╕ा рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рднाрд░рддीрдп рджिрд╡рд╕ рдордиाрдпा рдЧрдпा :- рджрд╕рд╡ां
рд╕рдпुंрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ंрдШ рдоें рднाрд░рдд рдХा рдк्рд░рддिрдиिрдзि рдХौрди рд╣ै:- рд╣рд░рджीрдк рд╕िंрд╣ рдкुрд░ी
рдЬрдирдЧрдгрдиा 2001-11 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдХिрд╕ рдЬिрд▓ें рдоें рд╕ाрдХ्рд╖рд░рддा рджрд░ рди्рдпूрдирддрдо рд╣ै:- рдЬाрд▓ौрд░ рдоें
рдХिрд╕ рджेрд╢ рдиे рднाрд░рдд рдХी рдШेрд░ाрдмंрджी рдХрд░рдиे рд╣ेрддु ‘ рдоोрддिрдпों рдХी рдоाрд▓ा рдХी рд░рдгрдиीрддि ‘ рдЕрдкрдиाрдИ рд╣ै:- рдЪीрди рдиे
рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рд░ाрдЬрдХीрдп рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдоें рдХौрдирд╕ी рдЕрд▓्рдкрд╕ंрдЦ्рдпрдХ рднाрд╖ाрдУँ рдХेрд╢िрдХ्рд╖рдг рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╣ै:- рдЧुрдЬрд░ाрддी, рдкंрдЬाрдмी, рдЙрд░्рджू рд╡ рд╕िрди्рдзी
рдоौрд╕рд░’ рдХिрд╕े рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै:- рдоृрдд्рдпु-рднोрдЬ рдХो
2001-11 рдХे рджрд╢рдХ рдХे рджौрд░ाрди рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЬрдирд╕ँрдЦ्рдпा рд╡ृрджिрд╡ाрд▓ा рдЬिрд▓ा рд╣ै- рдЬрдпрдкुрд░ ( Note:- рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЬрдирд╕ँрдЦ्рдпा рд╡ृрджिрджрд░ рд╡ाрд▓ा рдЬिрд▓ा – рдмाрдб़рдоेрд░ )
рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдУрд▓ंрдкिрдХ рд╕ंрдШ рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рд╣ै:- рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬ़рд░рд▓ैंрдб
рдордеाрдиिрдпा рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдкрд░िрдпाрдЬрдиा рд╕्рдеिрдд рд╣ै:- рдЬोрдзрдкुрд░ рдЬिрд▓ें рдоें
рдордеाрдиिрдпा рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдкрд░िрдпाрдЬрдиा рд╕्рдеिрдд рд╣ै:- рдЬोрдзрдкुрд░ рдЬिрд▓ें рдоें
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рд╕рдмрд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдлреЬ рдХौрдирд╕ी рд╣ै:- рдкाрдмूрдЬी рдХी рдлреЬ
рдШुрдбрд▓ा рдд्рдпौрд╣ाрд░ рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै:- рдоाрд░рд╡ाрдб़
рдЬрдпрдкुрд░ рдХो рдЫोрдб़рдХрд░ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдХिрд╕ рдЬिрд▓ें рдоें рдкुрд▓िрд╕ рдХрдоिрд╢्рдирд░ेрдЯ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдЧрдИ рд╣ै- рдЬोрдзрдкुрд░
рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рджिрд╡рд╕ рдХрдм рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।- рджो рджिрд╕ंрдмрд░
рднाрд░рдд рдкрд╣рд▓ी рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдкाрд░्рдЯी рдЬिрд╕рдиे рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдкрд░ рдЕрдкрдиा рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдмрдиाрдпा।- рднाрд░рддीрдп рдЬрдирддा рдкाрд░्рдЯी
рднाрд░рдд рдХी рд╕िрд▓िрдХॉрди рдШाрдЯी рдХрд╣ां рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рд╣ै।- рдмंрдЧрд▓ौрд░
рднाрд░рдд рдоें рдкрд╣рд▓ा рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХрд╣ां рдкрд░ рд▓рдЧाрдпा рдЧрдпा।- рдмंрдЧрд▓ौрд░ рдХे рдк्рд░рдзाрди рдбाрдХрдШрд░ рдоें
рд╡рд░्рд╖ 2012 рдХे рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд╡िрдзाрд╕рднा рдХे рдЪुрдиाрд╡ों рдоें рд░ाрдЬ्рдп рд╕рднा рдХे рд▓िрдП рдХिрддрдиे рд╕рджрд╕्рдп рдЪुрдиे рдЧрдП рд╣ै:- рддीрди
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рд░рд╕ों рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХेंрдж्рд░ рд╕्рдеिрдд рд╣ै:- рд╕рд╡ेрд░, рднрд░рддрдкुрд░ рдоें
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдоंрдд्рд░ी рдкрд░िрд╖рдж् рдХे рд╕рджрд╕्рдпों рдХी рдЕрдзिрдХрддрдо рд╕ंрдЦ्рдпा рдХिрддрдиी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै:- рддीрд╕
рдЬрдирдЧрдгрдиा 2001-11 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЬрдирд╕ँрдЦ्рдпा рд╡ाрд▓े рдЪाрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдХौрди рд╕े рд╣ै:- рдЙрдд्рддрд░рдк्рд░рджेрд╢ , рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░, рдмिрд╣ाрд░ рдФрд░ рдкрд╢्рдЪिрдоी рдмंрдЧाрд▓
2012 рдоें рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд░рдд्рди рд╕े рдХिрд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै:- рдкं. рд╡िрд╢्рд╡ рдоोрд╣рди рднрдЯ्рдЯ рдХो
2012 рдХे 97 рд╡े рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोрдзрди рдоें рдХौрдирд╕ा рдирдпा рдоौрд▓िрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ рдЬोреЬा рдЧрдпा рд╣ै:- рд╕рд╣рдХाрд░ी рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдХे рдЧрдарди рд╡ рд╕ंрдЪाрд▓рди рдХा рдЕрдзिрдХाрд░
рдХंрда рдЧाрдпрди рдХрд▓ा рдоें рдХिрд╕ рдХрд▓ाрдХाрд░ рдХो 2012 рдоें рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд░рдд्рди рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рджिрдпा рдЧрдпा:- рдЬрдЧрдЬीрдд рд╕िंрд╣ рдХो ( рдЧ़рдЬ़рд▓ рдЧाрдпрдХ )
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд▓ोрдХ рд╕ेрд╡ा рдЖрдпोрдЧ рдХे рд╕рджрд╕्рдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХौрди рдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рддा рд╣ै:- рд░ाрдЬ्рдпрдкाрд▓
рдХिрдпा।- 1893 рдоें
рдоैं рджेрд╢ рдХा рдмाрд▓ू рд╕े рд╣ी рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рд╕े рднी рдмрдб़ा рдЖंрджोрд▓рди рдЦрдб़ा рдХрд░ рджूंрдЧा, рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕рдХा рд╣ै।- рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी
рднाрд░рдд, рднाрд░рддीрдпों рдХे рд▓िрдП рд╣ै, рдпрд╣ рдиाрд░ा рджिрдпा рдеा।- рдЖрд░्рдпрд╕рдоाрдЬ
рднाрд░рдд рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХा рдк्рд░рдердо рдпुрдж्рдз рдХрдм рд╣ुрдЖ рдеा।-1965
рднाрд░рдд рд╡ рдЪीрди рдоें рдк्рд░рдердо рдпुрдж्рдз рдХрдм рд╣ुрдЖ рдеा।-1962
рдЬрд▓िрдпांрд╡ाрд▓ा рдмाрдЧ рд╣рдд्рдпाрдХांрдб рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдиे рдХौрдирд╕ी рдЙрдкाрдзि рд╡ाрдкрд╕ рд▓ौрдЯा рджी।- рдХैрд╕рд░-рдП-рд╣िंрдж
рдЬрд▓िрдпांрд╡ाрд▓ा рдмाрдЧ рд╣рдд्рдпाрдХांрдб рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рдЬрдордиाрд▓ाрд▓ рдмрдЬाрдЬ рдиे рдХौрдирд╕ी рдЙрдкाрдзि рд╡ाрдкрд╕ рд▓ौрдЯा рджी।- рд░ाрдп рдмрд╣ाрджुрд░
рдЬрд▓िрдпांрд╡ाрд▓ा рдмाрдЧ рд╣рдд्рдпाрдХांрдб рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рд░рд╡ींрдж्рд░рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рдиे рдХौрдирд╕ी рдЙрдкाрдзि рд╡ाрдкрд╕ рд▓ौрдЯा рджी।- рд╕рд░
рдЬрд▓िрдпाрд╡ाрд▓ा рд╣рдд्рдпाрдХांрдб рдХрдм рд╣ुрдЖ।-13 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 1919
рдЧुрдк्рдд рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдеा।- рд╢्рд░ीрдЧुрдк्рдд
рдЦिрд▓рдЬी рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдеा।- рдЬрд▓ाрд▓ुрдж्рджीрди рдЦिрд▓рдЬी
рдЧुрд▓ाрдо рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдеा।- рдХुрддुрдмुрдж्рджीрди рдРрдмрдХ
рдмрдХ्рд╕рд░ рдХा рдпुрдж्рдз рдХिрд╕рдХे рдмीрдЪ рд╣ुрдЖ рдеा।- рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╡ рдоीрд░рдХाрд╕िрдо
рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХो рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХी рдЙрдкाрдзि рдХिрд╕рдиे рджी।- рдЦेрддрдб़ी рдорд╣ाрд░ाрдЬा рдЕрдЬीрддрд╕िंрд╣
рднाрд░рдд рдоें рдиिрд░्рдоिрдд рдк्рд░рдердо рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХा рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ै।– рд╕िрдж्рдзाрд░्рде
рдк्рд░рдердо рдЖрдзुрдиिрдХ рдУрд▓िंрдкिрдХ рдЦेрд▓ рдХрдм рд╢ुрд░ू рд╣ुрдП :- 1896
2011 рдоें рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХा рд╡िрднाрдЬрди рд╣ुрдЖ:- рд╕ूрдбाрди
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди, рд░ाрдЬ्рдп рдорд╣िрд▓ा рдЖрдпोрдЧ рдХा рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдХौрди рд╣ै:- рд▓ाрдб рдХुрдоाрд░ी рдЬैрди
рдЬрдирд╡рд░ी 2012 рдоें рдЬрдпрдкुрд░ рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рдХ्рд░рдоाрдиुрд╕ाрд░ рдХौрдирд╕ा рдк्рд░рд╡ाрд╕ी рднाрд░рддीрдп рджिрд╡рд╕ рдордиाрдпा рдЧрдпा :- рджрд╕рд╡ां
рд╕рдпुंрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ंрдШ рдоें рднाрд░рдд рдХा рдк्рд░рддिрдиिрдзि рдХौрди рд╣ै:- рд╣рд░рджीрдк рд╕िंрд╣ рдкुрд░ी
рдЬрдирдЧрдгрдиा 2001-11 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдХिрд╕ рдЬिрд▓ें рдоें рд╕ाрдХ्рд╖рд░рддा рджрд░ рди्рдпूрдирддрдо рд╣ै:- рдЬाрд▓ौрд░ рдоें
рдХिрд╕ рджेрд╢ рдиे рднाрд░рдд рдХी рдШेрд░ाрдмंрджी рдХрд░рдиे рд╣ेрддु ‘ рдоोрддिрдпों рдХी рдоाрд▓ा рдХी рд░рдгрдиीрддि ‘ рдЕрдкрдиाрдИ рд╣ै:- рдЪीрди рдиे
рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рд░ाрдЬрдХीрдп рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдоें рдХौрдирд╕ी рдЕрд▓्рдкрд╕ंрдЦ्рдпрдХ рднाрд╖ाрдУँ рдХेрд╢िрдХ्рд╖рдг рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╣ै:- рдЧुрдЬрд░ाрддी, рдкंрдЬाрдмी, рдЙрд░्рджू рд╡ рд╕िрди्рдзी
рдоौрд╕рд░’ рдХिрд╕े рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै:- рдоृрдд्рдпु-рднोрдЬ рдХो
2001-11 рдХे рджрд╢рдХ рдХे рджौрд░ाрди рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЬрдирд╕ँрдЦ्рдпा рд╡ृрджिрд╡ाрд▓ा рдЬिрд▓ा рд╣ै- рдЬрдпрдкुрд░ ( Note:- рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЬрдирд╕ँрдЦ्рдпा рд╡ृрджिрджрд░ рд╡ाрд▓ा рдЬिрд▓ा – рдмाрдб़рдоेрд░ )
рдЕंрддрд░рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдУрд▓ंрдкिрдХ рд╕ंрдШ рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рд╣ै:- рд╕्рд╡िрдЯ्рдЬ़рд░рд▓ैंрдб
рдордеाрдиिрдпा рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдкрд░िрдпाрдЬрдиा рд╕्рдеिрдд рд╣ै:- рдЬोрдзрдкुрд░ рдЬिрд▓ें рдоें
рдордеाрдиिрдпा рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдкрд░िрдпाрдЬрдиा рд╕्рдеिрдд рд╣ै:- рдЬोрдзрдкुрд░ рдЬिрд▓ें рдоें
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рд╕рдмрд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдлреЬ рдХौрдирд╕ी рд╣ै:- рдкाрдмूрдЬी рдХी рдлреЬ
рдШुрдбрд▓ा рдд्рдпौрд╣ाрд░ рдХिрд╕ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै:- рдоाрд░рд╡ाрдб़
рдЬрдпрдкुрд░ рдХो рдЫोрдб़рдХрд░ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдХिрд╕ рдЬिрд▓ें рдоें рдкुрд▓िрд╕ рдХрдоिрд╢्рдирд░ेрдЯ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХी рдЧрдИ рд╣ै- рдЬोрдзрдкुрд░
рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рджिрд╡рд╕ рдХрдм рдордиाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।- рджो рджिрд╕ंрдмрд░
рднाрд░рдд рдкрд╣рд▓ी рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдкाрд░्рдЯी рдЬिрд╕рдиे рдЗंрдЯрд░рдиेрдЯ рдкрд░ рдЕрдкрдиा рд╡ेрдмрд╕ाрдЗрдЯ рдмрдиाрдпा।- рднाрд░рддीрдп рдЬрдирддा рдкाрд░्рдЯी
рднाрд░рдд рдХी рд╕िрд▓िрдХॉрди рдШाрдЯी рдХрд╣ां рдкрд░ рд╕्рдеिрдд рд╣ै।- рдмंрдЧрд▓ौрд░
рднाрд░рдд рдоें рдкрд╣рд▓ा рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХрд╣ां рдкрд░ рд▓рдЧाрдпा рдЧрдпा।- рдмंрдЧрд▓ौрд░ рдХे рдк्рд░рдзाрди рдбाрдХрдШрд░ рдоें
рд╡рд░्рд╖ 2012 рдХे рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд╡िрдзाрд╕рднा рдХे рдЪुрдиाрд╡ों рдоें рд░ाрдЬ्рдп рд╕рднा рдХे рд▓िрдП рдХिрддрдиे рд╕рджрд╕्рдп рдЪुрдиे рдЧрдП рд╣ै:- рддीрди
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рд░рд╕ों рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХेंрдж्рд░ рд╕्рдеिрдд рд╣ै:- рд╕рд╡ेрд░, рднрд░рддрдкुрд░ рдоें
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдоंрдд्рд░ी рдкрд░िрд╖рдж् рдХे рд╕рджрд╕्рдпों рдХी рдЕрдзिрдХрддрдо рд╕ंрдЦ्рдпा рдХिрддрдиी рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै:- рддीрд╕
рдЬрдирдЧрдгрдиा 2001-11 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЬрдирд╕ँрдЦ्рдпा рд╡ाрд▓े рдЪाрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдХौрди рд╕े рд╣ै:- рдЙрдд्рддрд░рдк्рд░рджेрд╢ , рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░, рдмिрд╣ाрд░ рдФрд░ рдкрд╢्рдЪिрдоी рдмंрдЧाрд▓
2012 рдоें рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд░рдд्рди рд╕े рдХिрд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै:- рдкं. рд╡िрд╢्рд╡ рдоोрд╣рди рднрдЯ्рдЯ рдХो
2012 рдХे 97 рд╡े рд╕ंрд╡िрдзाрди рд╕ंрд╢ोрдзрди рдоें рдХौрдирд╕ा рдирдпा рдоौрд▓िрдХ рдЕрдзिрдХाрд░ рдЬोреЬा рдЧрдпा рд╣ै:- рд╕рд╣рдХाрд░ी рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдХे рдЧрдарди рд╡ рд╕ंрдЪाрд▓рди рдХा рдЕрдзिрдХाрд░
рдХंрда рдЧाрдпрди рдХрд▓ा рдоें рдХिрд╕ рдХрд▓ाрдХाрд░ рдХो 2012 рдоें рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд░рдд्рди рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рджिрдпा рдЧрдпा:- рдЬрдЧрдЬीрдд рд╕िंрд╣ рдХो ( рдЧ़рдЬ़рд▓ рдЧाрдпрдХ )
рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд▓ोрдХ рд╕ेрд╡ा рдЖрдпोрдЧ рдХे рд╕рджрд╕्рдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХौрди рдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рддा рд╣ै:- рд░ाрдЬ्рдпрдкाрд▓
рдХिрдпा।- 1893 рдоें
рдоैं рджेрд╢ рдХा рдмाрд▓ू рд╕े рд╣ी рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ рд╕े рднी рдмрдб़ा рдЖंрджोрд▓рди рдЦрдб़ा рдХрд░ рджूंрдЧा, рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕рдХा рд╣ै।- рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी
рднाрд░рдд, рднाрд░рддीрдпों рдХे рд▓िрдП рд╣ै, рдпрд╣ рдиाрд░ा рджिрдпा рдеा।- рдЖрд░्рдпрд╕рдоाрдЬ
рднाрд░рдд рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХा рдк्рд░рдердо рдпुрдж्рдз рдХрдм рд╣ुрдЖ рдеा।-1965
рднाрд░рдд рд╡ рдЪीрди рдоें рдк्рд░рдердо рдпुрдж्рдз рдХрдм рд╣ुрдЖ рдеा।-1962
рдЬрд▓िрдпांрд╡ाрд▓ा рдмाрдЧ рд╣рдд्рдпाрдХांрдб рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рдорд╣ाрдд्рдоा рдЧांрдзी рдиे рдХौрдирд╕ी рдЙрдкाрдзि рд╡ाрдкрд╕ рд▓ौрдЯा рджी।- рдХैрд╕рд░-рдП-рд╣िंрдж
рдЬрд▓िрдпांрд╡ाрд▓ा рдмाрдЧ рд╣рдд्рдпाрдХांрдб рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рдЬрдордиाрд▓ाрд▓ рдмрдЬाрдЬ рдиे рдХौрдирд╕ी рдЙрдкाрдзि рд╡ाрдкрд╕ рд▓ौрдЯा рджी।- рд░ाрдп рдмрд╣ाрджुрд░
рдЬрд▓िрдпांрд╡ाрд▓ा рдмाрдЧ рд╣рдд्рдпाрдХांрдб рдХे рд╡िрд░ोрдз рдоें рд░рд╡ींрдж्рд░рдиाрде рдЯैрдЧोрд░ рдиे рдХौрдирд╕ी рдЙрдкाрдзि рд╡ाрдкрд╕ рд▓ौрдЯा рджी।- рд╕рд░
рдЬрд▓िрдпाрд╡ाрд▓ा рд╣рдд्рдпाрдХांрдб рдХрдм рд╣ुрдЖ।-13 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 1919
рдЧुрдк्рдд рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдеा।- рд╢्рд░ीрдЧुрдк्рдд
рдЦिрд▓рдЬी рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдеा।- рдЬрд▓ाрд▓ुрдж्рджीрди рдЦिрд▓рдЬी
рдЧुрд▓ाрдо рд╡ंрд╢ рдХा рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдеा।- рдХुрддुрдмुрдж्рджीрди рдРрдмрдХ
рдмрдХ्рд╕рд░ рдХा рдпुрдж्рдз рдХिрд╕рдХे рдмीрдЪ рд╣ुрдЖ рдеा।- рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╡ рдоीрд░рдХाрд╕िрдо
рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХो рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХी рдЙрдкाрдзि рдХिрд╕рдиे рджी।- рдЦेрддрдб़ी рдорд╣ाрд░ाрдЬा рдЕрдЬीрддрд╕िंрд╣
рднाрд░рдд рдоें рдиिрд░्рдоिрдд рдк्рд░рдердо рдХंрдк्рдпूрдЯрд░ рдХा рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ै।– рд╕िрдж्рдзाрд░्рде
рдк्рд░рдердо рдЖрдзुрдиिрдХ рдУрд▓िंрдкिрдХ рдЦेрд▓ рдХрдм рд╢ुрд░ू рд╣ुрдП :- 1896
2011 рдоें рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХा рд╡िрднाрдЬрди рд╣ुрдЖ:- рд╕ूрдбाрди